Под мотото „Движи се за здравје“ се одбележува месецот на спортот-месец мај, а 10 ти мај е прогласен за светски ден на физичката активност. Институтот за јавно здравје излезе со низа факти за физичката активност и нејкзиното значење за доброто здравје на секој човек.
Во последно време се повеќе не загрижува порастот на хроничните болести, што се поврзува со употребата на нездрава исхрана, зголемената телесна тежина и недоволната физичка активност. Глобализацијата и забрзаната урбанизација, начинот на исхрана и недоволната физичка активност се повеќе влијаат на појавата на хроничните болести, кои може да се превенираат, како што се кардио-васкуларните болести, мозочниот удар, дијабетот, некои видови рак, респираторнитe болести, како и гојазноста. Се смета дека 31% од светската популација се физички недоволно активни, додека кај возрасните овој процент изнесува 60%.
Во светскиот извештај за здравје на СЗО се назначува физичката неактивност како главен фактор за порастот на хроничните болести во морбидитетот и морталитетот на глобално ниво (заедно со нездравата исхрана и употребата на цигари). Ризикот за добивање кардио-васкуларна болест се зголемува кај луѓе кои не ги практикуваат препораките за минимална физичка активност.
Хроничните болести учествуваат со над 60% како причина за прерана смрт, со што претставуваат најголема причина за смрт и неспособност во светот. Физичката неактивност е на четврто место како водечки ризик фактор за смрт. Физичката неактивност се поврзува со 3,2 милиони смртни случаи годишно (од кои 2,6 милиони во земјите со ниски или средни примања); 670.000 предвремeни смртни случаи (на возраст под 60 години) и 30% случаи на дијабет и исхемична болест на срцето. (http://www.who.int/dietphysicalactivity/publications/releases/move/)
Решението за да се има здравствена, социјална и економска корист кај сите возрасни групи е да се практикуваат физички активности барем 30 минути секојдневно.
ФИЗИЧКА АКТИВНОСТ (ФА) КАЈ ВОЗРАСНИТЕ
Возрасните треба да бидат активни. Користа од физичката активност може да ја приметат уште првата недела од редовно вежбање (ќе се почувствува повеќе енергија, релаксација, ќе се нормализира крвниот притисок). По три месеци се подобрува здравјето, мускулите и коските ќе се зајакнат, ќе се зголеми самодовербата и ќе се подобри изгледот.
ФА значително го намалува ризикот за инфаркт на срцето и мозокот, и помага да се контролираат ризик факторите за покачен крвен притисок, покачен холестерол, тип 2 дијабет, остеопороза, некои видови рак, зголемена телесна тежина, депресија. Физичката активност го намалува стресот. Ја зголемува енергијата, го подобрува спиењето и варењето на храната.
Стресот значително влијае врз здравјето. Шетањето и трчањето го намалуваат стресот. Редовното вежбање ја одржува кондицијата на телото за да може да се справи со стресот (намалување на анксиозноста-реакција на стрес), го намалува крвниот притисок и ја регулира работата на срцето. Долготрајната изложеност на стрес може да го покачи нивото на холестеролот во крвта и крвниот притисок и да поттикне развој на атеросклероза (стеснување на артериите). Добрата вест е што ФА може да ви помогне да се справите со стресот. Вежбите за затегнување се добар начин за справување со стресот. Вежбите за мускулите ја намалуваат тензијата, а се подобрува и еластичноста. ФА го покачуваат нивото на ендорфин во телото што резултира со добро чувство, смиреност и намалена анксиозност.
Со вежбање се намалуваат и долготрајните (хронични) болки во грбот, се зајакнува организмот и телото станува поеластично.
Нарушениот сон е често присутен кај повозрасните лица. Тој е често поврзан со депресија, анксиозност и когнитивни нарушувања. Физичката активност придонесува за подобар сон (побрзо заспивање и подолги периоди на ниско-браново спиење).
Физичката активност го подобрува сексуалното здравје (подобрена само-перцепција, повисоко ниво на задоволство, подобрена активност).
Има уште многу други корисни работи поврзани со ФА.
Кај луѓето кои имаат артритис или остеопороза, физичката активност е многу значајна за да бидат подвижни. Кај лицата пак со срцев удар, физичката активност е важна за да се превенира уште еден срцев удар. На лицата над 65 години физичката активност им помага да им зајакнат мускулите и коските, да се превенира паѓањето.
Се препорачува возрасните да практикуваат минимум 150 минути ФА неделно (www.csep.ca). Предлози за во пролет и лето: возење велосипед, работа во градина, планинарење, кошарка, одбојка, пливање, тенис, шетање. Во есен и зима: куглање, танцување, планинарење, скијање, кревање тежина, шетање, јога и друго.
Додади коментар